Udzielanie pierwszej pomocy psu wymaga szybkiego działania, spokoju i znajomości podstawowych zasad. Poniżej znajdziesz krok po kroku instrukcje, jak pomóc psu w nagłych wypadkach. Pamiętaj, że te wskazówki są jedynie doraźne – zawsze jak najszybciej skontaktuj się z weterynarzem lub przychodnią weterynaryjną, taką jak nasza w Bielsku-Białej.
Zapewnij bezpieczeństwo
Upewnij się, że miejsce zdarzenia jest bezpieczne dla Ciebie i psa (np. unikaj ruchliwej ulicy). Jeśli pies jest agresywny z bólu lub strachu, załóż mu kaganiec (jeśli to możliwe) lub owiń pysk szmatką, ale nie utrudniaj oddychania.
Ocena stanu psa
Sprawdź przytomność: Delikatnie potrząśnij psem lub zawołaj go po imieniu. Jeśli nie reaguje, przejdź do oceny oddechu i tętna.
- Oddech: Obserwuj klatkę piersiową – czy unosi się i opada? Możesz przyłożyć ucho do pyska psa, by usłyszeć oddech.
- Tętno: Sprawdź puls na wewnętrznej stronie uda (tętnica udowa) – u zdrowego psa tętno wynosi 60–120 uderzeń na minutę, w zależności od wielkości psa.
- Kolor dziąseł: Zdrowe dziąsła są różowe. Blade, sine lub szare mogą wskazywać na niedotlenienie lub szok.
Najczęstsze sytuacje i jak działać
a) Brak oddechu lub akcji serca (RKO)
Połóż psa na prawym boku na twardym podłożu.
- Uciśnięcia klatki piersiowej:
- Małe psy: Uciśnij klatkę piersiową jedną ręką (ok. 1–2 cm głębokości) w tempie 100–120 uciśnięć na minutę.
- Duże psy: Użyj obu rąk, uciskaj głębiej (ok. 1/3 głębokości klatki piersiowej).
- Sztuczne oddychanie (jeśli brak oddechu): Zamknij pysk psa, obejmij dłonią nozdrza i wdmuchuj powietrze przez nos, aż klatka piersiowa się uniesie (1 oddech co 3–5 sekund).
- Powtarzaj cykl: 30 uciśnięć, 2 oddechy.
- Kontynuuj, aż pies zacznie oddychać lub dotrzesz do weterynarza.
b) Krwawienie zewnętrzne
- Rany cięte lub kłute: Przyciśnij czystą gazę, bandaż lub szmatkę do rany, by zatamować krwawienie. Nie zdejmuj opatrunku, nawet jeśli przesiąknie – dodaj kolejną warstwę.
- Amputacja kończyny: Zaciśnij ranę opatrunkiem uciskowym lub czystą szmatką. Nie zakładaj opaski uciskowej, chyba że krwawienie jest niekontrolowane i masz doświadczenie.
- Jak najszybciej skontaktuj się z weterynarzem.
c) Zadławienie
Objawy: Pies kaszle, ma trudności z oddychaniem, drapie się po pysku.
Działanie:
- Sprawdź jamę ustną – delikatnie otwórz pysk i usuń widoczny przedmiot (uważaj, by nie wepchnąć go głębiej).
- Małe psy: Unieś za tylne łapy i delikatnie potrząśnij głową w dół.
- Duże psy: Wykonaj manewr Heimlicha – uciśnij brzuch pod żebrami w górę i do przodu (5 razy).
- Jeśli nie pomaga, natychmiast jedź do weterynarza.
d) Zatrucie
Objawy: Wymioty, biegunka, drgawki, apatia, ślinienie.
Działanie:
- Zidentyfikuj truciznę (np. czekolada, trutka na szczury, chemikalia) i zabierz opakowanie do weterynarza.
- Nie wywołuj wymiotów, chyba że zaleci to weterynarz (niektóre substancje mogą zaszkodzić przy wymiotach).
- Skontaktuj się z weterynarzem lub infolinią toksykologiczną dla zwierząt.
e) Udar cieplny
Objawy: Intensywne dyszenie, osłabienie, wymioty, temperatura ciała powyżej 40°C.
Działanie:
- Przenieś psa w chłodne miejsce.
- Zwilż ciało letnią (nie lodowatą!) wodą, szczególnie głowę, brzuch i pachwiny.
- Podaj wodę do picia, jeśli pies jest przytomny.
- Jak najszybciej skonsultuj się z weterynarzem.
f) Złamania lub urazy
Objawy: Kulawizna, nienaturalne ułożenie kończyny, ból przy dotyku.
Działanie:
- Unieruchom kończynę prowizorycznie (np. za pomocą deski lub zwiniętego ręcznika), ale nie próbuj nastawiać kości.
- Ogranicz ruch psa i jak najszybciej udaj się do weterynarza.
4. Transport do weterynarza
Przenieś psa ostrożnie, najlepiej na sztywnym podłożu (np. desce, macie). Jeśli to możliwe, poinformuj klinikę weterynaryjną o swoim przyjeździe, opisując stan psa.
Przygotowanie na przyszłość
- Apteczka dla psa: Zaopatrz się w gazę, bandaże, nożyczki, termometr, sól fizjologiczną i rękawiczki.
- Kurs pierwszej pomocy: Rozważ udział w szkoleniu z pierwszej pomocy dla zwierząt.
- Numery kontaktowe: Miej pod ręką telefon do weterynarza i najbliższej kliniki 24/7.
Ważne: Zawsze kontaktuj się z weterynarzem jak najszybciej – pierwsza pomoc to tylko działanie doraźne. Nie podawaj psu ludzkich leków, chyba że zaleci to weterynarz. Jeśli masz konkretny przypadek lub pytanie dotyczące pierwszej pomocy dla psa, opisz sytuację, a postaram się dokładniej doradzić!
W naszej przychodni weterynaryjnej w Bielsku-Białej jesteśmy dostępni 24/7 dla nagłych wypadków. Skontaktuj się z nami pod numerem telefonu lub odwiedź nas osobiście.